Thất giác chi (Thất Bồ đề Phần)

Thất Bồ đề Phần

Thất Bồ đề Phần (Thất giác chi) cũng là một trong những pháp môn quan trọng không kém Ngũ căn, Ngũ lực.Sở dĩ Đức Phật chế ra nhiều pháp môn như thế là để tùy căn cơ từng người ai hợp pháp môn nào thì tu theo pháp môn ấy.Những Pháp môn này tuy có tên gọi khác nhau, về chi tiết thì có khác nhau nhưng về đại thể,về tinh thần thì có nhiều chỗ giống nhau.Chúng ta sẽ thấy trong pháp môn Thất Bồ Đề Phần  có nhiều điểm giống như trong Tứ Như Ý Túc hay ngũ căn, ngũ lực.

   Bồ đề do phiên âm chữ Phạn Boddhi mà ra. Người Trung Hoa dịch là Giác Đạo, hay đạo quả giác ngộ. Phần là từng phần, Từng loại,Thất Bồ Đề Phần là: Bảy pháp tu tập tuần tự hướng đến đạo quả Vô thượng Bồ đề hay bảy pháp giúp ta thành tựu đạo quả Đại giác.

   Nó cũng có tên là Thất giác chi. Giác tức là bồ đề, chi cũng như phần vậy Thất giác chi tức là bảy nhánh, bảy phương tiện đi đến đích giác ngộ.

     Thất bồ đề Phần gồm có:

1. Trạch pháp (zh. 擇法, sa. dharmapravicaya), phân tích, biết phân biệt đúng sai,
2. Tinh tiến (zh. 精進, sa. vīrya);
3. Hỉ (zh. 喜, sa. prīti), tâm hoan hỉ;
4. Khinh an (zh. 輕安, sa. praśabdhi), tâm thức khinh an, sảng khoái;
5. Niệm (zh. 念, sa. smṛti), tỉnh giác.
6. Định (zh. 定, sa. samādhi), có sự tập trung lắng đọng.
7. Xả (zh. 捨, sa. upekṣā), lòng buông xả, không câu chấp.

 -         Trạch Pháp: Trạch là  lựa chọn, pháp là pháp môn, là phương pháp tu hành.Trạch pháp là dùng trí tuệ để lựa chọn pháp lành để tu,pháp dữ để tránh. Trong sự tu tập, nếu ta không có trí huệ phân biệt chánh tà, tất phải lầm lạc. Lòng tin của người Phật tử phải dựa trên lý trí, nếu không là mê tín. Đức Phật có dạy ( Hãy dùng trí tuệ suy nghiệm, giản trạch các pháp,rồi sẽ tín thọ,thực hành theo ). Nếu ta lầm, tin chạ điều đó còn nguy hại gấp trăm nghìn lần người không tu hành.Vì vậy,Phật tử chúng ta muốn thẳng tiến trên đường giác ngộ, giải thoát, không phải ai bảo gì tin nấy, không phải tự bảo một cách bừa bãi: Đạo nào cũng tốt cả, không phải dung hòa Phật giáo với ngoại đạo. Chúng ta phải luôn luôn tỉnh táo phân biệt chánh tà, chân ngụy, phải thường dùng trí tuệ mà  giải  cả các pháp ở ngoài và những ý tưởng chơn vọng của tâm để tu, để đoạn.

-         Tinh tấn: Xong, một khi đã chọn được pháp môn chấn chỉnh để tu rồi thì phải tinh tấn, nghĩa là luôn luôn dũng tiến trên  bước đường tu tập, không quản ngại gian lao khó nhọc, không khiếp sợ, không thối chuyển, không tự mãn,tự cao mà bỏ dở mục đích chưa đạt được.

-         Hỷ:  Khi đã tinh tấn tu hành đoạn trừ được dần phiền não thành tựu vô lượng công đức do đó sanh tâm hoan hỷ và phấn chí tu hành

-         Khinh an: Khinh là nhẹ nhàng.An ổn .Nhờ sự tinh tấn tu tập nên than tâm được thanh tịnh.Do đó người tu hành cảm thấy nhẹ nhàng khoán khoái, khinh an như đã trút được gánh nặng dục vọng mê mờ.

-         Niệm: Nghĩa là thường ghi nhớ Chánh pháp để thực hành Tâm niệm, nếu không thường nhớ Chánh pháp tất nhiên tạp niệm phát sinh , phiền não tăng trưởng.Cũng như một đám đất không trồng hoa, thì cỏ mọc.Vì thế người tu hành cần phải để tâm ghi nhớ Chánh pháp đừng cho lãng xao, buông lung, nghĩ bậy.

-         Định: Nghĩa là tâm chuyên chú , tập trung vào pháp mình đang tu

-         Xả : Nghĩa là bỏ ra ngoài không vướng bận. Xả tức là hành xả tâm sở, một trong 11 món thiện tâm sở.

   Hành xả: nghĩa là người tu hành, nhờ trí sáng suốt, nhận biết ( thọ là khổ  nên không nắm giữ một thứ gì hết, dù quí báu bao nhiêu.Ngay trong sự tu hành cũng vậy, họ không trụ trước ở các pháp mình đã tu, đã chứng, trái lại họ luôn luôn xả bỏ những gì mình đã đạt đến, để tiến triển trên bước đường đi đến giải thoát. Nếu người tu hành cứ mãi say đắm vào quả vị mình đã chứng, thì suốt đời sẽ bị trầm ở một nơi nào đó, không bao giờ có thể tiến lên để đạt thành quả vô thượng Bồ đề.

                  Pháp hành xả này giúp ta thành tựu sự siêu thoát ấy.

 Tóm lại,người tu bảy pháp bồ đề phần này, chắc chắn sẽ đạt được bốn kết quả quí báu.Tất cả pháp ác đều  trừ.Tất cả pháp lành ngày càng tăng trưởng  Vì thường tu thiện, đoạn ác  nên luôn luôn được an lạc,  không bị khổ đau. Sẽ chứng thành quả Phật.

 Vậy Phật tử chúng ta không nên ngã lòng thối chí.Hãy với sự quyết tâm, với đức tính tinh tấn, không lo sợ, không nghi ngờ cũng không quá bồng bột, nóng nảy thì rồi chậm hay nhanh thế nào cũng đến đích.Đó là tất cả những gì nhà sư muốn mang đến cho hàng Phật tử nhân mùa Phật Đản.Một lần nữa nhà sư nhắc nhở chúng ta mạnh dạn chọn pháp môn rồi tinh tấn tu hành thì bảy đóa Sen hồng sẽ lần lượt nở trên mỗi bước ta đi.

            Đó cũng là ý nghĩa bảy đóa Sen khi Phật Đản Sanh.

 Vậy chúng ta hãy cùng nhau tinh tấn trên bước đường tu học, giác ngộ,giải thoát nhé quí Đạo Hữu.Xin trân trọng chia sẻ cùng các bạn nhân mùa an cư bài Pháp này mong cùng nhau tinh tiến trên lộ trình tu nhân học Phật ./.